Jan Oosterman jr. (1911-1996)

Jan OOSTERMAN Jr. (Blaricum 1911 - Maarssen 1996)

Jan Oosterman werkte tot zijn overlijden in Maarssen als keramist en schilder. Hij was oprichter van de Stichting Keramisch Werkcentrum en medeoprichter van de Nederlandse Vakgroep Keramisten.

Het totale oeuvre van Jan Oosterman laat een grote verscheidenheid zien aan keramische uitingen. Zijn drang naar experimenteren stuwde hem vooruit en resulteerde steeds opnieuw in nieuwe vormen en het gebruik van nieuwe (glazuur)technieken en materialen.

In de geschiedenis van de Nederlandse keramiek neemt hij dan ook een bijzondere plaats in, vooral omdat hij in de enorme verscheidenheid altijd een onmiskenbaar eigen handschrift heeft gehouden. De constante in zijn werk is zijn poëtische inslag in relatie tot zijn gevoel voor het schilderachtige. Dit manifesteert zich duidelijk begin jaren zeventig, wanneer hij overgaat van het driedimensionale naar het platte vlak. Hij maakt in die tijd grote golvende platen, die als vanzelf uit de verzelfstandiging van de decoraties op de gedraaide potten ontstaan. Deze platen beschildert hij met uiteenlopende voorstellingen, die meestal over mensen gaan die iets met elkaar hebben, vaak voorzien van onverwachte elementen als stoelen, helikopters, fietsen en insecten. De directe invloed die de poëzie, in het bijzonder de gedichten van Bert Schierbeek, op zijn werk had, uit zich in keramische boekjes. Boekjes waarin hij naast teksten van Schierbeek ook eigen teksten op de klei schrijft, gedachtespinsels, die de lezer meevoeren in zijn zielenleven. Begin jaren tachtig ontstaat nieuw werk. Kokerfiguren en visages; dunne opgerolde platen en ovale schijven met subtiele aanduidingen van het gezicht en het lichaam. Hierna volgt een periode met beschilderde uiterst dunne bladen van porselein en steengoed, geïnspireerd op het boek Montaillou.

Na zijn terugkeer uit Frankrijk, waar hij met zijn vrouw Anne Weitjens van 1976 tot 1987 verbleef, hield hij zich bezig met het motief van de natuur, bomen en beesten en de dagelijkse dingen om hem heen. Deze legde hij op een losse, schetsmatige en soms bijna naïeve wijze vast.Hij schilderde voorstellingen die het begin der tijden lijken aan te duiden waarbij vaak een figuur in de hoek naar het tafereel staat te kijken. De mens en zijn innerlijk leven is een steeds terugkerend thema in het werk van Jan Oosterman; begrippen als eenzaamheid, dood en afzijdigheid hielden hem bezig; hij verbeeldde ze op een zeer fijngevoelige en intense wijze.

Vanaf 1992 begint het keramiekproces voor Jan Oosterman te zwaar te worden. Geleidelijk stapt hij over van het schilderen op keramische dragers naar het schilderen op papier, board en linnen.

Diverse musea hebben werken van Jan Oosterman in de collectie opgenomen waaronder het Stedelijk Museum, Amsterdam; Museum Boymans-van Beuningen, Rotterdam; Centraal Museum, Utrecht; Gemeentelijk Museum Het Princessehof, Leeuwarden, Haags Gemeentemuseum en het Hetjens Museum in Düsseldorf.

Bron: Patricia Poelmann 1995/ Robert Witkamp 2000